Φυτά

Η περιοχή παρουσιάζει εξαιρετική βιοποικιλότητα με 336 είδη φυτών στα υδατικά και υγροτοπικά οικοσυστήματα και άλλα 800 στα ορεινά. Η βλάστηση που έχει καταγραφεί στην ευρύτερη περιοχή των λιμνών περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο υδροφυτική βλάστηση (υφυδατική και εφυδατική), βλάστηση καλαμώνων και παρυδάτια δενδρώδης βλάστηση.

Παραλίμνιο  δάσος Απολλωνίας

Το παραλίμνιο δάσος της Απολλωνίας βρίσκεται στη νότια όχθη της λίμνηςΒόλβης. Τα δάσος αυτό έχει μοναδική οικολογική αξία για δύο κυρίως λόγους.Πρώτον, τα φυτικά είδη που το συγκροτούν δύσκολα βρίσκονται σήμερασυνενωμένα σε δάσος. Τα είδη αυτά περιλαμβάνουν σκλήθρα, πλατάνια,ασημόλευκες, ιτιές και λυγαριές. Τέτοιες φυτοκοινωνίες (Alnopopuletum) που άλλοτε υπήρχαν σε πολλά ποτάμια της χώρας, σήμερα θεωρούνται πολύ σπάνιες.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το δάσος της Απολλωνίας είναι η μοναδική περιοχή στην Ελλάδα που φιλοξενεί μεικτές αποικίες γκρίζων ερωδιών και πελαργών.Ο θεμελιώδης ανώροφος του δάσους κυριαρχείται από χαρακτηριστικάυγρόφιλα δέντρα όπως είναι τα Alnus glutinosa (σκλήθρο), Platanus orientalis(πλάτανος) και Populus alba (λεύκα). Ένας χαμηλότερου ύψους όροφοςσχηματίζεται στον υπόροφο με είδη όπως είναι τα Salix alba, Salix fragilis,Populus nigra ssp nigra, Ulmus minor, Pyrus amygdaliformis, Juglans regia. Στονυπόροφο συμμετέχουν και θαμνώδη είδη όπως είναι τα Rubus canescens,Hedera helix, Humulus lupulus, Rubus hirtus, Solanum dulcamara.

Η ποώδης υποδασική βλάστηση απαρτίζεται από δύο μορφές, την υψηλή που φθάνει μέχρι τα δύο μέτρα και τη χαμηλή που αναπτύσσεται κάτω από ένα μέτρούψος. Στην περίμετρο του δάσους συχνά αναπτύσσεται νιτρόφιλη βλάστηση ανάμικτη με θαμνώδη στοιχεία που κάποιες φορές σχηματίζουν αδιαπέραστες συστάδες.Η ορνιθολογική αξία του δάσους αυτού είναι μοναδική καθώς στα κλαδιά των δέντρων του βρίσκουν ασφαλές καταφύγιο πουλιά του υγροτόπου όπως οιΣταχτοτσικνιάδες και οι λευκοπελαργοί. Αυτά τα δύο είδη αποτελούν μία κοινωνία που δεν είναι γνωστή αλλού στην Ελλάδα.

Κατά το παρελθόν το δάσος εκτεινόταν σε έκταση 3.000 στρεμμάτων, αλλάυλοτομήθηκε για να αποδοθούν εκτάσεις στους γεωργούς. Έτσι σήμερα έχουνπαραμείνει μόλις 150 στρέμματα δάσους που τελευταία με προσπάθειες τουΥΠΕΧGΕ στο πλαίσιο της αποκατάστασης και ανάδειξης του δάσους της Απολλωνίας γίνονται έργα, όχι μόνο για να σταματήσει η συρρίκνωσή του,αλλά και για να αυξηθεί η έκτασή του.

Παραποτάμιο  δάσος νέας Ρεντίνας (Μακεδονικά Τέμπη)

Το δάσος αυτό σχηματίζεται στην κοιλάδα που σχηματίζει ο Ρήχιος ποταμός, οοποίος συνδέει τη λίμνη Βόλβη με το Στρυμονικό κόλπο.

Η βλάστηση του δάσους περιλαμβάνει μεγάλα πλατάνια τα οποίασυνοδεύονται από ιτιές, φτελιές, φράξους (Fraxinus ornus), κρανιές (Cornusmas), θάμνους με πικροδάφνες (Nerium oleander) και λυγαριές (Vitex agnus –castus), αναρριχώμενα και άλλα ποώδη.Η ιδιαίτερη ορνιθολογική αξία του δάσους τεκμηριώνεται από το γεγονός ότιαποτελεί ένα σύνθετο σύστημα κυρίως σκληρόξυλων ειδών και πλατανιού, σε συνδυασμό με το ποτάμι και τους γύρω ορεινούς όγκους.

Εδώ βρίσκουν τροφή αρκετά είδη πουλιών που είτε είναι «μόνιμοι» κάτοικοι του δάσους είτεπερνούν κατά τη μετανάστευση. Επίσης, εδώ κατασκευάζουν τις φωλιές τουςμικρά αρπακτικά (από τις γύρω περιοχές) και ένας σημαντικός αριθμόςσυκοφάγων.

Δάσος Βασιλουδίου

Μικρό όμορφο υγρόφιλο δάσος στην περιμετρική ζώνη της Κορώνειας.Αποτελείται από συστάδες ιτιάς και λεύκης και η σημασία του αυξάνει από το 166 γεγονός ότι αποτελεί το μοναδικό υπόλειμμα των φυσικών παρόχθιων δασών της λίμνης Κορώνειας. Η έκτασή του έχει μειωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια.

Πλατανόδασος Μελισσουργού

Εκτεταμένο δάσος από μεγάλα πλατάνια ιδιαίτερης ομορφιάς, το οποίοδιασχίζεται από μικρό ποτάμι.

Χλωρίδα

Στην περιοχή δεν απαντώνται φυτικά είδη που να περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ σύμφωνα με τη βάση δεδομένων NATURA 2000. Ωστόσο περιλαμβάνονται 3 είδη φυτών τα οποία προστατεύονται από άλλες διεθνείς συμβάσεις.

Στο πλαίσιο του έργου της χαρτογράφησης των οικοτόπωνπραγματοποιήθηκε μεγάλος αριθμός φυτοληψιών για τον προσδιορισμό των φυτοκοινωνιών. Στην περιοχή πραγματοποιήθηκαν 139 φυτοληψίες όπουπροσδιορίσθηκαν 225 είδη φυτών (Πίνακας 2.20). Στον χάρτη 8 (Παρ/μα ΙΙ) δίνεται η κατανομή των σημαντικών ειδών καθώς και οι φυτοληψίες με τουςκωδικούς τους για τη χρήση τους στο πρόγραμμα παρακολούθησηςοικοτόπων και φυτικών ειδών της περιοχής. Στο Παράρτημα Ι δίνεται ο κατάλογος των ειδών ανά φυτοληψία καθώς και η κάλυψη του κάθε είδους.